Anadolu'dan turşu tarifleri

Kelek Turşusu

Malzemeler:
Kelek
Sarımsak
Sivri biber
Maydanoz
Dilimlenmiş limon ve bir miktar toz şeker

Küçük boy kelekleri ortadan ikiye bölüp, iyice yıkayın. Kaşıkla çekirdeklerini temizleyin. İnce tuzla bolca tuzlayıp ağızları aşağı gelecek şekilde 4-5 saat bekletin. Sonra tuzun fazlasını yıkayın. Kelekleri turşu kabına yerleştirirken aralarına sarımsak, sivri biber, maydanoz, dilimlenmiş limon ve bir miktar toz şeker ilave edin. Keleklerin üzerini tamamen örtecek şekilde, %10 tuzlu salamura koyun. İsterseniz, salamuraya %10 oranında sirke karıştırın. 18~20°C~de ekşimeye bırakın ve üzerinde beyaz maya zarı oluşursa, temizleyin.

Soğan Turşusu

Beyaz soğandan daha güzel olur.
Ufaklarından seçip soyun.
Kavanoza koyun.
Üstüne su, sirke, tuz ilave edin.
5 gün sonra kontrol edip tadını ayarlayın.
20 günde hazırdır. (Ölçü; 1 litre su 200 gram tuz, yarım bardak sirke.)

Bamya Turşusu

Ufak, körpe ve çekirdekleri az olan bamyalar tercih edilerek, zedelenmeden iyice yıkanır. Bamyaların üzerine konacak salamura suyu hazırlanarak, çok hafit ateşte kaynar olarak bekletilir. Salamura suyunun bileşimi önemli olduğundan, verilen ölçülere dikkat edilmelidir. Beş bardak (bir litre) suya, iki tatlı kaşığı limontuzu ve iki tatlı kaşığı tuz konarak kaynatılan salamura suyu ölçü olarak idealdir. Bu salamura suyu, iki adet bir litrelik kavanoz için yeterlidir. Bamyaların başları koni biçiminde çıkarılır. Su dolu bir tencereye biraz limon suyu konarak bamyalar içine atılır ve kaynadıktan itibaren 2- 3 dakika tutularak haşlanır. Haşlama suyu hemen süzülerek atılır. Bamyalar sıcak halde kavanozlara doldurulur. Kavanozların dibine ve bamyaların üstüne birer dilim domates konması tavsiye edilir. Üzerlerine yukarıda ölçüsü verilen salamura suyu, tepede 1,5 cm. boşluk bırakacak şekilde konur ve ağızları sıkıca kapatılır. Yarım kiloluk kavanozları 20 dakika, bir kiloluk kavanozlar 25 dakika süreyle pastörize edilir.

Lahana Turşusu

Malzemeler:
1 adet orta büyüklükte lahana
1 kilo sirke
10 diş sarımsak
Yeteri kadar su ve tuz

Turşu için küçük, sıkı kelle yapan beyaz lahana kullanılır. Önce lahananın dış yapraklarını temizleyin. Lahananın dip tarafını oyup koçanını çıkartın ve lahanayı dörde bölün. Bir bıçakla lahanaları kıyın. Büyükçe bir tepsiye kıydığınız lahanaları boşaltıp tuzla ovunuz. Tuzlayıp iyice ovduğunuz lahanaları tepsinin ortasına toplayın. Üzerine bir tahta veya küçük bir tepsi yerleştirin, tepsinin de üzerine herhangi bir ağırlık koyup (mesela su dolu bir tencere) 6-7 saat bekletin. Bu işlemi akşamdan yaparsanız sabaha hazır olur. Sarımsakları ayıklayıp, tuz ile birlikte dövün. Sirkeyle dövülmüş sarımsağı karıştırıp turşu yapacağınız zamana kadar bekletin. Lahanaları silkeleyip turşu kabına veya cam kavanoza yerleştirin. İyice bastırmak için bir ağırlık koyun. Hazırladığınız sarımsaklı tuzlu sirkeyi lahanaların üzerine dökün. Lahanaların üstünü kapatacak kadar su ilave edin. 10 gün içinde, zaman zaman suyunu savurduğunuz turşunuz hazır olur. Turşuyu daha çabuk yapmak için daha önceden biraz haşlayarak aynı işlemi yaparsanız, 2 gün içinde yenecek duruma gelir. Arzu eden sirkeye kırmızı biber de katabilir, içine limon dilimleri de koyabilir. Ayrıca renginin pembe olmasını istiyorsanız içine bir miktar kıyılmış mor lahana da koyabilirsiniz.

Domates Turşusu

Malzemeler:
2 kg yeşil domates
1 kg ince ve küçük sivri biber
4 adet havuç
1-2 dilim limon 
1,5 çay bardağı sirke
3 tatlı kaşığı kaya tuzu (turşu tuzu)
2 baş sarımsak
İyi su (kaynak suyu)
1 demet maydanoz

Domates ve biberleri yıkayın. Havuçları kazıyıp halka halka doğrayın. Sarımsakları soyun. Sivri biberlerin başlarını hafifçe kesin ya da iğne ile birkaç yerden delin. Sivri biber, domates, sarımsak ve havucu bu sırayı takip ederek dolana kadar kavanoza yerleştirin. (Kavanoz küçük gelirse 2 tane kullanabilirsiniz) Kavanoz dolunca maydanozu yıkayıp demet halinde üzerlerine kapatın. En üste de bir dilim limon yerleştirin. Sirkeyi kavanoza ilave edin. Tuzu kavanozu dolduracak kadar iyi suda eritip bir süzgeç yardımıyla kavanoza doldurun. 3-4 saat kavanozu ağzı yarı açık şekilde bekletin. (Kavanozdaki hava boşaldığı için su seviyesi düşecektir) Su seviyesi azalınca ağzı dolana kadar bir miktar daha tuzlu su ilave edin. Kavanozun ağzını sıkıca kapatıp serin ve güneş alamayan bir yerde 15-20 gün bekleyin. Not: Sivri biberlerin 1-2 tanesi acı olursa hem bakteri oluşumunu engellersiniz hem de güzel bir tat yakalarsınız. Turşunun daha erken olmasını isterseniz kavanozun dibine 10-15 nohut tanesi ekleyin, böylece fermantasyonu hızlandırırsınız.

Şalgam Turşusu

Malzemeler:
1 demet şalgam
4-5 yaprak lahana
3 adet havuç
1 çorba kaşığı kaya tuzu
1 çorba kaşığı silme toz şeker
1 baş sarımsak
1 kahve fincanı sirke
Üzerini geçecek kadar su

Şalgamların saplarını kesip, kabuklarını soyun. Elma dilimi gibi dilimleyin. Havuçları kazıyıp, halka halka doğrayın. Sarımsakların kabuklarını soyup üçe, dörde bölün. Lahana yapraklarını 2-3 parçaya ayırın. Şalgam, havuç, lahanayı ayrı ayrı haşlayın ve süzün. Soğuyunca sebzeleri kavanoza karışık olarak yerleştirin. Aralarına sarımsakları serpin, tuz, su, şeker ve sirkeyi karıştırın, karışımı sebzelerin üzerine dökün. Ağzını sıkıca kapatın. 10 gün sonra turşunuz hazırdır.

Nane Turşusu

Naneler yıkanır ve kurutulur. Kalın dalları sirkede sertleştiğinden, kalın dallarından ayıklamak gerekiyor. 5 lt büyüklüğünde bir turşu kabına sıkı sıkı yerleştirin.

Turşu suyu; 1/4 sirke olacak şekilde suyu ayarlayın. 1/2 çay bardağı limon tuzu 1 çay bardağı tuz 2 yemek kaşığı şeker 2 baş ezilmiş sarımsak Bu karışımı nanelerin üzerine döküyoruz.Serin bir yerde muhafaza ederek turşunun olmasını bekliyoruz. Sarımsakları yemek istemez, sadece aroma versin isterseniz, bir tülbente sararak ilave edin, daha sonra çıkarıp atarsınız.

Balık Turşusu

Malzemeler:
1 kilogram balık (hamsi, kefal, lüfer)
7 diş sarımsak
2 diş karanfil
10 adet karabiber tanesi
4 adet defne yaprağı
4 adet limon yaprağı
3 adet sulu limon
1 yemek kaşığı tuz ve su

Balıklar temizlenip filetoları çıkarılır. Tuzlanan balıklar bir gün bekletilir. Bekletilen balıklar bol su ile iyice yıkanır. Yayvan derin bir kabın dibine defne ve limon yaprakları dizilir. Üzerine birkaç adet tane karabiber serpiştirilir. Bir diş karanfil koyup, üzerine fileto balıklar yerleştirilip, aralarına defne ve limon yaprakları, çentilmiş sarımsaklar konur. Balıkların yerleştirilmesi bitince, bir litre suya bir çorba kaşığı tuz konarak eritilir. Suyun içine 3 adet limon sıkılır. Hazırlanan bu su balıkların üzerine dökülüp, bir ağırlıkla bastırılır. 3 gün bekletilerek servise sunulur.

Patlıcan Turşusu

Malzemeler:
2 kg küçük turşuluk patlıcan
1 küçük baş lahana
1 adet havuç
3 adet kırmızı salçalık biber
10-15 dal kereviz
1 demet maydanoz
1 su bardağı sirke
1 baş sarımsak
1 çay kaşığı şeker
3-4 defne yaprağı

Patlıcanları yıkayıp sap ve uç kısımlarından birer parmak bırakarak bıçağın ucu ile uzunlamasına (parçaların uçları birbirinden ayrılmadan) 4 eşit parçaya bölün. Kaynar tuzlu suda yumuşayıncaya kadar haşlayın. Haşlama işlemi bitince bir kabın içine üst üste koyup, üzerine bir ağırlık oturtarak acı suyunun gitmesi için 3-4 saat bekletin. Bu arada lahana, biber, maydanoz, sarmısak ve kereviz yapraklarını yıkayıp ince ince kıyın. Havucu da temizleyip küçük küpler halinde doğrayın.Doğradığınız bütün malzemeyi karıştırın ve acı suyunu salan patlıcanların kesik kısımlarına doldurup, kereviz sapı ile sarın ve kavanoza yerleştirin. Turşunun suyunu hazırlamak için kavanozun alacağı kadar suyu hesaplayın ve bu suya her litresine 1,5 yemek kaşığı kaya tuzu gelecek şekilde tuz ekleyip bu suyu kaynatın ve soğumaya bırakın. Su soğuyunca sirkeyi de suya ekleyin.Turşunun üzerini örtecek şekilde suyu dökün. Kavanozun kapağını sıkıca kapatıp 1 ay bekletin.

Ispanak Turşusu

Malzemeler:
1 kg. ıspanak
Tuz
10 diş sarımsak (dövülmüş)
500 ml. sirke (2 su bardağı)

Ispanak köklerini, kökten başlayıp 7-8 cm. uzunluğunda kesin. Bol su İle birkaç kez yıkayıp süzdürün. Tencerede tuzlu su kaynatın. Kökleri suya atıp iki üç taşım kaynatın ve süzgece çıkarın. Haşlanmış ıspanak köklerini kavanozlara doldurun. Dövülmüş sarımsağı serpiştirin. Kavanozların üzerini sirke ile tamamlayın. Temiz bir taş ya da kiremit koyarak turşuyu bastırın ve kavanozun kapağını sıkıca kapatın. Turşuyu 15 gün bekletip, istendiğinde kepçe ile çıkararak servis yapın.

Zencefil Turşusu

Malzemeler:
1 adet orta boy taze zencefil (kabuğu soyulmuş)
1 yemek kaşığı tuz
2 su bardağı pirinç sirkesi
1 su bardağı şeker

Zencefili ince uzun şeritler halinde doğrayın (bunun için sebze soyacağından faydalanabilirsiniz). Üzerine tuzu dökün ve karıştırın. Bir saat boyunca bu şekilde bekleterek zencefilin suyunu bırakmasını sağlayın. Suyunu süzün ve zencefilleri kurulayın. Pirinç sirkesinin içine şekeri ekleyin ve orta ateşte, ara ara karıştırarak, kaynayana kadar pişirin. Kaynadıktan sonra altını kısın ve 5 dakika daha pişirin. Bir kavanoza zencefilleri koyun ve üzerine kaynar haldeki sirkeyi ekleyin. Oda sıcaklığına gelene kadar birkaç saat beklettikten sonra kavanozun ağzını sıkıca kapatın ve buzdolabına koyun. İki gün geçtikten sonra zencefil tuşunuz servise hazır olacaktır. Buzdolabında dilediğiniz kadar saklayabilirsiniz.

Karpuz Turşusu

Malzemeler:
Orta büyüklükte karpuz
Su
Tuz
Sirke
Şeker
Karanfil ve çubuk tarçın

Karpuz ile hazırlayabileceğiniz son derece orijinal bir tarif, karpuz turşusu. Bunun için yapmanız gereken karpuzu dilimlemek ve meyvesini ayırmak. 5 santimetre uzunluğunda ve 2,5 santimetre genişliğinde doğradığınız kabukları 5 dakika kadar haşladıktan sonra soğuk suya tutun. Ardından 1,5 litre suya 100 gr tuz ekleyip kabukları içine atın. Altı saat bekletin, suyu süzüp aynı işlemi iki sefer daha tekrarlayın. Son defasında kaynatma süresine birkaç dakika daha ilave edin. Daha sonra bir tencereye 650 ml elma sirkesi, 400 gr şeker, 250 ml su, 2 kaşık karanfil ve bir çubuk tarçın koyup kaynatın. Kaynayınca kabukları ekleyip 40 dakika kadar pişirin. Kavanozları bu karışımla doldurun, soğuduktan sonra sıkıca kapatın.

Kaya Koruğu Turşusu
(kaya koruğu otu yada yeşilliği diye alınır pazarlardan)

Malzemeler:
Sirke
Bol sarımsak
Tuz
Su

Kaya koruklarını ikiye bölüyorsunuz ve yıkıyorsunuz.Bir tencerede su ve tuz karışımını kaynattıktan sonra kaya koruklarını bu suya atıp 5 dakika haşlıyorsunuz.Sonra süzgece alıp hem suyunun süzülmesi hemde soğuması için bir kenara bırakıyorsunuz. Sarımsakları soyuyorsunuz.Ayrı bir yerde sirke(üzüm sirkesi),İkiye bölünmüş veya tüm olarak kalmış sarmısakları,tuzunu ve suyunu ekleyip bir karışım hazırlıyorsunuz.(göz kararı yapmanız gerekiyor çünkü kendim yapmadığım için tam ölçüleri veremiyorum.)Kaya koruklarını kavanoza alıyorsunuz ve sirkeli karışımdan üstünü az geçecek kadar döküp ağzını kapatıyorsunuz.15 gün ağzını açmadan buzdolabında veya güneş almayan bir yerde bekletiyorsunuz.Sonra yemeğe hazırdır. Afiyet olsun.

Ahlat Turşusu

Malzemeler:
3 kg ahlat
1 kavanoz su

Ahlatlar yıkanarak kavanoza koyulduktan sonra, üzeri su ile doldurulur. Herhangi bir malzeme kullanılmadan, kendi suyunda 7–10 gün içinde yenilebilir hale gelir.

Acur Turşusu

Malzemeler:
Acur
500 gram tuz
Az sirke

Acurların uçlarını kesip bidona doldurun. Tuzu eritip üstlerine dökün. Sirkeyi de katın. Ağzını kapatın. 5 gün sonra tuzuna bakın. Azsa tuz ilave edin, çoksa su ilave edin. 25 günde hazırdır.