Bazı konular var ki, bugünümüz ve yarınımız için hayati önem taşımasına rağmen, sadece satır aralarında geçiştirilen araştırma sonuçlarından ibaretmiş gibi geliyor bize… Sanki başka bir gezegene ait, bizden uzak meselelermiş gibi… Gıda israfı ve atık konuları da bunlar arasında yer alıyor bence… Ama neyse ki, ortaya çıkan tablodan kendine vazife çıkarıp çaba harcayan, gelecek nesilleri düşünen şahıslar, kurumlar var.
"Dünyamızı yeniden kazanmak" yolunda beni en mutlu eden adımlardan ilki Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan himayesinde gerçekleştirilen "Sıfır Atık Projesi" ve bir diğeri de Metro Toptancı Market tarafından TÜBİTAK desteğiyle, önde gelen restoran ve şeflerin katılımıyla başlatılan Metro Gıda Hareketi…
Dünya genelinde yılda toplam 4.5 milyar ton gıda üretimi yapılırken, bunun 1.3 milyar tonu "kayıp" ve "atık" olarak soframıza ulaşmadan israf ediliyor! Bugün dünya nüfusunun 814 milyonu açlıkla mücadele ederken, 1.2 milyar insan ise yoksulluk sınırında yaşıyor!
Tüketen nüfus, üreten nüfustan bu derece fazla olmaya devam ettikçe, mevcut kaynaklar yılda 12 milyar insanı besleyebilecek durumda iken biz israf ederek aç kalıyoruz. Bir başka deyişle, kayıp ve atıklar yüzünden dünyanın kaynaklarını heba ediyoruz!
Sürdürülebilir kalkınma ilkeleri çerçevesinde atıkların kontrol altına alınması, gelecek nesillere temiz ve gelişmiş bir Türkiye ile yaşanabilir bir dünya bırakılması hedefi doğrultusunda gerçekleştirilen «Sıfır Atık Projesi» öncelikle kamu kurumlarında, daha sonra tüm Türkiye'de bir eylem planı içeriyor.
İlk etapta Cumhurbaşkanlığı Külliyesi ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Ana Hizmet Binası'nda başlatılan proje kapsamında, öncelikle atık kaynaklarının karakterizasyonu ve türleri belirlenip, değerlendirilebilir atıkların kaynağında ayrı toplanması için kumbaralar yerleştirilmiş, yemek artıkları hayvan barınaklarına gönderilmeye başlanmış, tüm personeli kapsayan eğitim ve bilgilendirme faaliyetleri gerçekleştirilmiş. İlk üç aylık uygulamada, 45 ton kağıt, 11 ton plastik, 2.5 ton cam, 1 ton metal olmak üzere yaklaşık 60 ton değerlendirilebilir atık, çöpe gitmeden ayrı toplanarak ekonomiye kazandırılarak, organik atıklardan kompost üretilmeye başlanmış. Sebze-meyve gibi organik atıklardan elde edilen kompost, yeşil alanlarda kullanılacak. Proje kapsamındaki uygulamalar sayesinde 4 aylık süreçte ise 766 ağacın kesilmesi önlendi, sera gazı salınımı 8 ton azaltıldı, 165 varil petrolün ve 4 ton cevherin kullanımı engellendi ve yaklaşık 52 bin liralık ekonomik değer oluşturuldu.
Sıfır Atık Projesi›nin 2018 itibarıyla aşamalı olarak kamu kurumları, havaalanları, alışveriş merkezleri, siteler, üniversiteler, hastaneler ve büyük iş yerlerinde uygulanması hedefleniyor.
Diğer yandan Metro Toptancı Market, gıda kayıp ve atıklarının önlenmesi ve milli kaynak israfının son bulması için TÜBİTAK desteğini de alarak, Türkiye'nin önde gelen restoran ve şeflerinin katılımıyla Metro Gıda Hareketi'ni başlattı. Türkiye'de her yıl üretilen 49 milyon ton meyve ve sebzenin yüzde 25 ile 40'ı arasında değişen miktarı ya üretim ve dağıtım zinciri aşamasında kayba uğruyor ya da satış ve tüketim aşamasında atık haline dönüşüyor. TÜBİTAK araştırma verilerine göre; en iyimser tahminle kayba uğrayan ürün miktarı, 11.6 milyon ton. Bu da yıllık yaş sebze-meyve ihracatımızın tam 4 katına karşılık geliyor. Metro Toptancı Market, gıda atık ve kayıplarının en yoğun yaşandığı ev dışı tüketim sektöründeki restoranlar ve şefleriyle gücünü birleştirerek, "Gıda israfını önleyerek, kaybettiğimiz kaynakları geri kazanabiliriz!" diyor. Tüm bunların sadece çiftçinin, tüccarın veya bir tek kurumun hassasiyetiyle çözümlenebilmesi elbette mümkün değil.
Ortak çaba ve bilinçle hepimiz üzerimize düşenleri araştırmalı, atıksız bir gelecek için kendi mutfağımızdan başlayarak sorumluluk almalıyız
