Bamyanın anayurdunun Amerika ve Asya kıtaları olduğu yönünde bir görüş bulunsa da, Amerika kıtasının keşfinden önce de Afrika'da bamyanın tanınıp yetiştirildiği biliniyor. Ebegümecigiller'den olan bamya ülkemizde daha çok Ege ve Akdeniz bölgelerinde yetiştiriliyor. "Balıkesir bamyası" ve "Sultani bamya" tabir edilen iri çeşitleri tazeyken, "Amasya bamyası" ise kurutularak yenilir.
Bamya taze olarak tüketilmesinin dışında, kurutularak, dondurularak ve konserve yapılarak da ileriki kullanımlar için saklamaya uygun bir sebze. Dünyanın farklı ülkelerinde bamyanın yapraklarından ve tohumlarından salata yapılır. Bamya tohumları ayrıca kahveye benzer bir içecek yapımında da kullanılır.
Bamya ayıklarken:
Bamyayı ayıklamadan önce yıkayın ve kuruması için bir havlu üzerinde bekletin. Bamyaların dikenli üst şapkasını çıkarmak için kısa bir bıçak seçin ve bu kısmı sivri bir üçgen şeklinde kesip, ince bir hat çıkarın. Kestiğiniz bu bölümün mümkün olduğunca ince olmasına dikkat edin. Bu bölüm kalın kesilir ve alt kısımdaki çekirdekler görünürse, bamyanın içindeki jelatinimsi madde (müsilaj) açığa çıkacağından salyalanıp, yemeğin tadı bozulur. Temizlediğiniz bamyaları kaynayan sirkeli ve tuzlu suda bir taşım kaynatın. Sudan alıp, soğuk sudan geçirin. Suyunu süzün ve daha sonra kullanın.
Bamyanın sağlığa faydaları:
Mide ve bağırsakların düzenli çalışmasına yardımcı olur. Lif oranı yüksek olduğundan peklik çekenlere iyi gelir. İdrar söktürür. Halsizliğe iyi gelir. Suyla karıştırılan bamya çiçeklerinin ezilmesiyle elde edilen sıvı içildiğinde, göğsü yumuşatır. Kolay sindirildiğinden hasta, yaşlı ve diyet yapanlara önerilir.
100 gram taze bamyada:
BESİNLER VE KALORİ
Kalori 30 Protein 2.2 gram Karbonhidrat 8.7 gram Koesterol 0 Yağ 0.2 gram Lif 1 gram
MİNERALLER
Fosfor 5 mgr Kalsiyum 17 mgr Demir 0.1 mgr Sodyum 20 mgr Potasyum 18 mgr Magnezyum 5 mgr
VİTAMİNLER
A vitamini 60 IU B1 vitamini 0.02 mgr B2 vitamini 0.02 mgr C vitamini 5 mgr
